Veszprém
Czető Beaty
LAPUNKBAN MÉG »
„két szép nagy alma
egy sárgarépa
meg néhány banán"
Falcsik Mari
Spanyolnátha, 2010 tél
Czető Beaty
Volzin
rond György Homonna (verder H. genoemd)
Vass Tibor szövege holland nyelven
Dan drink ik de neut, die mijn lichaam al lang verdient, in Mályi en die wordt niet alleen in mijn lichaam opgenomen, maar ook in dit verhaal, zegt de echtgenote, niet de mijne maar die van H., maar het lichaam is van mij en zo is nu ook de neut, opgedronken, al welverdiend bezig in mijn gewrich-ten, ruim een jaar lang niets meer gedronken, geen serieuze beslissing zo van van nu af aan tot hier, daarvoor heb ik meer dan genoeg gedronken, het kwam gewoon zo, de beslissing, net als nu het drinken komt, niets ernstigs, de eerste ronde, de aanmoediging van een overtuigende echtgenote, hoe zij op mij wachtte, ik praat over H., wij zouden voor het eerst uit de glazen drinken die hij van zijn vader kreeg, H. heeft ze speciaal voor deze gelegenheid schoongemaakt, het glas moet toch vreemd zijn, de maag moet ook vreemd zijn, de maag die meer dan een jaar lang geen neut had, nou ja, ruim anderhalf jaar, zo is het geloofwaardiger, ik drink en ben benieuwd wat voor soort vreemd effect het zal hebben;
op oudejaarsavond bezoek ik H., al in 2001 heb ik een paar dingen uit zijn kamer gezien, niet dat ik uit zijn raam keek, voor het eerst ben ik nu bij H., dus heb ik een paar dingen uit zijn kamer gezien toen ik zijn tentoonstelling opende in Galerie Miskolci waar hij zijn deur naartoe meenam, nu is de deur hier, met oudejaarsavond op zijn vaste plek, kan hem goed zien tijdens het borrelen, plus is oudejaarsavond geen grijze doordeweekse dag, zou memorabel moeten zijn dat ik juist op een van deze niet doordeweekse dagen weer een neut neem, juist in de buurt van de deur van H. en met de deur valt de neut in mijn maag, dit onthoud ik als een memorabele val, ik hou van herinneringen over naar-je-mond-tillen en ook van het cliché van de haastige wereld, zij houden me levend in deze haastige wereld, fijn om ze op te roepen, de kans is groot dat men het schone vruchtendistillaat opboert, ik heb het nu over mezelf en het boeren, alsof je in een vruchtenbos bijt, de smaak verspreidt zich in de rondte, de tweede ronde, ik wil dat de smaak altijd zo blijft als ik een neut drink, ik hoef niet vaak rondjes te geven, je moet de smaak de smaak houden, niets bijzonders, zal niet moeilijk gaan, heb nooit veel gedronken, maar wel met een slechte timing, bijvoorbeeld op grijze doordeweekse dagen, op de nuchtere maag want ik hield van het vuur, nu hou ik er niet meer van, van het vuur dat mijn maag laat branden, zelfs zonder neut;
H. wordt volgend jaar vijftig, zo vertel ik het vanaf morgen, toch is het tijdsbegrip iets raars, men roept het heden of de toekomst op, boert het schone tijdsdistillaat op en alsof men in een tijdsbos bijt, de tijdssmaak versmelt, een duivelse kring, ik wil dat de tijdssmaak voor altijd zo blijft, als ik mezelf verwen op oudejaarsavond, maar met oudejaarsavond heb je in deze haastige wereld weinig te vieren, wij moesten de smaak voor altijd zo houden, zal niet moeilijk zijn, heb weinig oudejaarsavonden gevierd, H-en doe ik ook niet lang, ik H sinds ongeveer vijftien jaar, anderhalf decennium H-smaak, maar een H-beeld pas sinds 2001, niet meer dan een half decennium, in 2001 kreeg ik een werk van H., zoals bekend, de tentoonstelling;
mijn zoon gaat graag mee naar Mályi om de kring van H. te storen, tienjarige tijdssmaak, ik heb het over mijn zoon, hier woont zijn eerste liefde, de kans is groot dat we langs haar huis lopen, niet van Mályi, hij roddelt met de H-jongens, speelt met het apparaat, denkt ondertussen aan zijn geliefde en wacht op de eerste schooldag na de wintervakantie zodat hij zijn geliefde terug kan zien, mijn geliefde praat met de geliefde van H. in de woonkamer van H., ik bekijk met H. zijn werken, ik zit, hij bladert, dit is zijn taak vandaag, geen grijze doordeweekse dag, van een afstand van een meter kan ik elk werk van H. een minuut lang zien, heel anders dan in 2001, natuurlijk heel anders, in zoveel tijd groeien de zonen van mensen met 'n vrouwenhart, worden door andere dingen gevangen of door dezelfde maar dan dieper of juist oppervlakkiger, bij H. is het laatste het geval, moet de drukker bij het maken van de catalogus erg veel geel gebruiken, misschien kunnen we de reden wel verklappen, door een ongeluk aan zijn oog is hij door de geelkoorts gegrepen, is zijn visie veranderd en het is fijn om te weten dat de gele vlek dé plek is van het centrale gezichtsvermogen en omdat ik op bijna alle doeken cirkels zie, enorme cirkels in het midden en omdat ik door de neut alsmaar vrolijker word, sta ik stil bij de ovale en joviale vormen: niets ernstigs, ik maak er een feest van, geniet van de H-panorama, als ik er één of twee zou zien, zou ik me ergeren, maar er zijn er meer, dus erger ik me niet, plus is mijn Nora in de panorama, mijn Nora die met de echtgenote van H. in de woonkamer van H. praat; wij gaan voor de tweede ronde;
leve de neut van H., jammer genoeg geen heilige H., maar maakt me gelukkig, zand in de ogen van H. gekomen, zand van Kisvárda in zijn schilderijen gewaaid, H. wordt vijftig volgend jaar en de kans is groot dat er een zandloper-schilderij opdoemt en ik zit in mijn kamer, triest en alleen, denkend aan het verleden;
de kans is groot dat de geboortegrond rond Kisvárda geboortezand genoemd wordt want de grond is daar zand en ik straatarm, dicht bij de grond, begreep er niets van bij mijn grootouders op de boerde-rij van Monyha, weet nog steeds niet óf ik het begrijp, de hele boerderij was één grote zandbak;
H. bladert in zijn werk, het valt me op dat hij vroeger het wit schilderde, nu laat hij die plekken leeg, niet overal, soms gebruikt hij witte verf, ik zie een tube Menyhért Tóth-wit, nog nooit eerder Menyhért Tóth-wit gezien, ik had titaanwit en zinkwit en ik vraag me af óf Menyhért Tóth wist toen hij nog leefde dat er een kleur naar hem vernoemd zal worden, de kans is groot van niet;
nou ja, laat ons ontlasten zoals mijn kat het doet, laat dit een grijze doordeweekse dag worden, dage-raad in een landschap van Menyhért Tóth-wit, laat mijn partner naar zanderige gebieden gaan, exa-
men doen in Nyíregyháza, laat haar mij wakker maken met de mededeling dat er water van de zolder druppelt, zij zich afvragend wat het kan zijn, ik weet het niet, misschien komt het door het smelten van de sneeuw, maar nee, mijn scherpzinnigheid werkt, het is uitgesloten, het water druppelt niet op 'n plek dat op lekkage wijst, moet iets anders aan de hand zijn, maar wat in hemelsnaam, er is niets op zolder waaruit wat maar ook druipen kan, behalve wat oude teksten van mij, maar daaruit druipt niet het water, ons dak is goed, dus oppert de echtgenote, de mijne, dat het kattenpis moet zijn, onze kat gaat regelmatig naar de zolder, ik heb de spleet tussen voor- en hoofddak niet gedicht, de gezinsraad heeft besloten dat de kat door de spleet tussen voor- en hoofddak naar boven mocht, zo zullen er geen knaagdieren, bijvoorbeeld muizen, op zolder zijn, maar nooit gedacht dat de kat schijt aan ons zou hebben, niets ernstigs, ik ga naar de zolder, dep de kattenpis, zoek in het donker, wil de spleet tussen voor- en hoofddak dichten, stap op iets, klinkt alsof ik op een schilderij stap en inderdaad ben ik op een schilderij gestapt, alweer mail art, ik erger me, de mail art-werken vallen constant uit de mappen, net als deze, ik kijk opnieuw, niet naar de map, ik stapte op de mail art van H., dit H-mail art had ik met oudejaarsavond naar H. moeten brengen, beloofd, gezocht, maar een andere gevonden, hij wil deze tentoonstellen, niet de andere, ik zei, ik kon hem niet vinden, bracht een andere, een andere H., H. stuurt regelmatig werk naar mijn mail art projecten, dit betekent niet dat mijn zolder vol zit met mail art van H. waarmee ik de spleten vul, nog goed dat hij zijn mail art uit 1999 in folie gepakt heeft, anders zou die nu onder de kattenpis zitten en nu zit de pis op mijn handen, die zal ik afvegen, mijn handen;
tegen het einde van deze volzin komt er een passage die niet in het Nederlands vertaald hoeft te worden omdat die in het Nederlands is, sterker nog, die moet helemaal niet vertaald worden naar welke taal dan ook, een niet Nederlands sprekende hoeft niet te weten wat het precies betekent, een passage, een deel, die alleen Nederlands sprekenden verstaan en de reden is dat er ook in de Homonna-werken zulke delen zijn, Luisteraars van Classic FM worden via een unieke samenwerking met het Nederlandsche Muntenhuis in de gelegenheid gesteld om in het bezit te komen van deze herden-kingsmunt, via internet luister ik sinds de zomer regelmatig naar de radio, nadat ik in Nederland geweest ben, aan een Nederlandse zender gewend, ook aan een Engelse zender gewend, al ben ik nooit in Engeland geweest en om het gelijk te trekken, er komt een passage die de Engels sprekenden (beter) kunnen begrijpen, die hoeft ook niet naar andere talen vertaald te worden, wat goed dat er geen tolk voor de klanken nodig is, waar ook ter wereld men naar deze radiozenders luistert, een tolk is niet nodig, de kans is groot dat fragmenten uit muziekstukken alleen door Dvorak- of Sybelius-spre-kenden (beter) te begrijpen zijn, The Kansas City Symphony is suing the Missouri State Legislature, alleging that it has shothchanged the Missouri Arts Council Trust Found by $ 83 million since 1987, net als de H-werken beter te begrijpen zijn door diegenen die in Mályi geweest zijn en zelfs nog beter door diegenen die bij H. in Mályi geweest zijn, sommige details zijn pas door de H-(beter)kenners te begrij-pen,
Gleichzeitig präsentieren sie damit auch die erfolgreichtsen ungarischen Musikgruppen der letzten Jahre, dit is waarschijnlijk wegens de Latijnse vertaling :-) ik ren nog een ronde, zijn kamer is niet groot, ik bedoel de kamer van H., wij kunnen er niet allemaal in, hij zou dan ook niet iedereen uit-nodigen, een werkkamer is immers een heiligdom, aan weinigen gegund om daar de Menyhért Tóth-wit te voelen, de kans is groot dat ook de tube van de Menyhért Tóth-wit gefotografeerd wordt, volgens H. komt er in de tentoonstellingsruimte een panorama-fotoserie, daarin ook mijn Nora, in gedachte natuurlijk, de bezoekers kunnen details van zijn kamer zien, zonder tolk, maar de échte details zijn alleen voor H. zichtbaar en voor zijn echtgenote en voor de H-zonen;
ik bekijk de mail art van H., Kisvárda, 29.11.1999, grijze doordeweekse dag, prachtige stempels, eentje raakt de wijzerplaat van een klok, Homonna schreef Sándor Bródy's novelle Rembrandt verkoopt zijn lijk achterstevoren op een enorme briefkaart, nu besef ik pas wat een hels werk het moest zijn, wat een buiging voor wat voor meesters, wat voor tijdssmaak, alsof men in het lijk van Rembrandt bijt, ik ga en lees Bródy, niet achterstevoren, loop mijn ereronde, maar eerst kijk ik op de mail art klok van H. hoe laat het is, vast toeval dat het net zo laat is, als de klok het op dit moment zou moeten laten zien als 'ie leefde.